JELI’s Newsletter : February 2025

(อ่านภาษาไทยด้านล่าง)

The month of love has passed quickly, and the weather is starting to heat up, signaling the changing of the seasons. Since the beginning of the year, the issue we’ve seen frequently in the news has been the Social Security Fund, raising many questions about its transparency and the efficiency of the system, which have caused confusion and debates among insured workers. For our advocacy of Social Security under Section 33 for platform workers and migrant workers, there have also been movements.

This month, JELI participated in a meeting with the Labor Committee to follow up on the progress of the demands submitted by workers’ groups at the end of last year. We had representatives from riders and caregivers join to offer insights and urge action, marking a strong start to the year. In addition, JELI organized study groups for women caregivers and riders to share experiences and build connections to push for solutions together. We also joined the march in support of the drafting of a new constitution by a Constitution Drafting Assembly elected by the people.

Last but not least, the story of impact features a group of female riders who took action into their own hands. We invite everyone to get to know the “Friends Don’t Leave Each Other Fund” in this newsletter.

---

A meeting of the labor committee to follow up on platform workers’ and migrant workers in agriculture’s demands

On February 6, 2025, the Just Economy and Labor Institute (JELI), along with Supaporn Panprasit, Admin of the Rider Center Group, and Rungniran Khamphitoon, representative of the Care Workers Cooperative, were invited to a meeting with the Labor Committee of the House of Representatives. The meeting was held to discuss the follow-up on the demands submitted previously by platform workers and migrant agricultural workers at the press conference and campaign “Platform Workers & Migrant Workers: The Path to Organization and Access to Social Security Rights under Section 33,” organized by JELI and the Labor Committee on November 15, 2024.

The main demands to the government focused on amending labor protection laws, labor relations laws, and the Social Security Act to ensure platform workers and migrant workers are protected. These include requiring platform companies to contribute to the Workmen’s Compensation Fund and urging the Thai government to ratify ILO Conventions No. 87 and 98 (full demands can be read HERE).

During the meeting, a representative from the Ministry of Labor explained that platform workers are not classified as employees under the Social Security Act of 1990. Thus, the Social Security Office is pushing for amendments to the benefits and expanded coverage under Section 40, such as compensation for income loss due to illness and disability. However, this clarification does not fully address the demands, as Section 40 benefits differ from Section 33, and therefore cannot substitute for each other. Moreover, the working conditions and employment status of platform workers need to be covered under Section 33 for security and stability.

The committee stated that the employment relationship cannot be judged solely by the employment contract but must also consider the company’s power over the workers. The Labor Protection Act clearly defines employer-employee relationships in Section 5 and grants the Minister of Labor the authority to act in Section 6, allowing the Ministry to amend the law without waiting for other agencies. The platform economy has existed for years, yet labor issues remain unresolved. Immediate action is needed to implement concrete solutions.

The meeting emphasized the need for legal reform to include platform workers, using international standards as a model to increase benefits. A working group involving labor sectors and relevant agencies should be established to discuss the most effective solutions for workers’ issues. It was also decided that a letter would be sent to the Minister of Labor to explore concrete and proactive solutions for platform workers and migrant workers. Lastly, JELI requested a follow-up meeting to monitor the progress, with the Labor Committee acting as an intermediary to prevent further delays.

JELI joined the march during the consideration of the 2017 Constitution Amendment Bill

On February 13, 2025, the Just Economy and Labor Institute joined the march “Want to Elect a Constitution Drafting Assembly”, following the consideration of the amendment to Section 256 of the 2017 Constitution, proposed by the Pheu Thai Party and the People’s Party. This event coincided with the parliamentary session on February 13-14, 2025, to review the proposed constitutional amendment, which aims to pave the way for a new constitution. The call from the event emphasized the need for a newly drafted constitution by a Constitution Drafting Assembly (CDA) elected by the people. The elected members of the CDA would be responsible for drafting the new constitution, which would then be put to a public referendum for approval.

However, both days of the parliamentary session were adjourned due to the lack of quorum, fewer than 346 members were present, which is more than half of the total 692 members of parliament. As a result, the discussion and vote on the proposed amendment to Section 256 have been postponed.

Study Group of Women Care Workers and Delivery Riders

On February 16, 2025, 11 care workers and delivery riders, all women, came together to Suphan Buri organic farm to share their experiences as women and working mothers. They had similar backgrounds growing up as a girl in an impoverished working-class family. In their teen, many experienced unwanted pregnancies through sexual assault, and had to drop out from school to work in service and manufacturing sector. During Covid-19 pandemic, they left their regular employment with social security coverage to work for platform delivery companies.

Due to their heavy burden of family responsibility, these women workers have to work long hours in order to earn enough to support their family. As care workers doing cleaning jobs, they earn 11,000 Baht per month. Food riders earn on piece rates and they bring home around 500-700 Baht per day working 12 hours. The women workers also carry debt burdens for which they have to pay high interest. These debts occur as they do not earn enough to cover all the living expenses of their family members including children and old age parents.

The women workers realized the importance of labour and social protection and benefits that if they were covered by the existing Labour Protection Act and Social Security Act section 33, they would be able to access essential social protection schemes including support for children, maternity, sickness, unemployment, pension as well as work injury. These social protection and benefits are vital to sustain livelihoods of the working-class family, and reduce debt burdens.

At the end of the study circle, the women workers vowed to continue advocacy and campaign for social protection, particularly Social Security Section 33, national compensation fund for work injury and for decent work in the platform economy.

JELI participated in the Workshop on Communicating on Migration: C4D Approach

JELI participated in the Workshop on Migrant Worker Organizing

---

Important News

Amid controversial news on the Social Security Fund, experts and labor sector criticize bureaucratic control of Social Security, propose separating Social Security Office into independent organization with professional leadership and increased worker representation. Read more: Thai PBS

Prime Minister rejects drafts of universal basic pension and labor union bills proposed by Sia Champhathong, an MP from the opposition People’s Party. Labor network expresses disappointment, criticizing the neglect of citizens’ basic rights. Read more: BangkokBizNews

An example of Spain’s new “labour shield” measures emphasize the importance of labor rights, social protection, worker participation, and collective bargaining in adapting to climate change. Read more: Prachatai

Social Security to seek feedback on expanding coverage for section 33 to include three more occupational groups, including household workers such as maids, cooks, laundresses, gardeners, pet sitters, drivers, and caretakers. Read more: Social Security Office

---

Story of Impact

Friends Don’t Leave Each Other: A Community-Driven Support Fund

Delivery platform companies have operated in Thailand, gained popularity, and become essential for a long time, yet riders are still fighting the same battles—per-trip fees, protection, and benefits. The root of the problem lies in the fact that riders are not legally recognized as employees under labor laws, leaving them excluded from essential protections. Platform companies show little concern, and the government turns a blind eye. As a result, no real solutions have ever been implemented. So, what can riders do? Other than accepting their fate, they continue to protest and fight for their rights—only for another morning to come, where they must start their motorbikes and head out to work again.

Rene, Meaw, Som, and Tuktik are riders who are actively advocating for their fellow riders’ rights. These four women have witnessed firsthand how platform companies neglect riders’ well-being and fail to ensure their safety and quality of life. The accident insurance provided is riddled with conditions, making it nearly impossible to claim. The process is slow and complex, leaving riders with little real support. Realizing that waiting for change was not an option, they decided to take matters into their own hands. Many riders already help each other informally, so the four of them came together to establish the “Friends Never Don’t Leave Each Other Fund” as a structured way for riders to protect themselves. The core idea was mutual aid and collective support. It was officially launched in December 2024.

In its early days, the fund had only a small number of members, around ten riders who had previously joined protests together. The fund was created organically without any external financial support. Riders who wished to join would contribute 50 baht to a communal reserve, which would be used to cover expenses such as care packages for injured members or other necessary actions.

If a member got into an accident, fell ill, lost income, or faced work disruptions affecting their livelihood, the fund would mobilize donations from members to provide financial support. Meanwhile, the fund’s caretakers would use the communal reserve to offer care packages—not just traditional gift baskets, but tailored assistance based on the rider’s actual needs. For example, if an injured rider had children and requested diapers or baby formula instead, the fund would prioritize those necessities. This approach ensures that support is truly useful and not just a symbolic gesture.

Currently, the fund has nearly 90 members, with new riders joining every month. It is managed by a team of seven members. Despite being in operation for only a short time, the fund has already provided real benefits to its members. For instance, when a rider was injured in a rear-end collision with a car and had to rest for more than three days as per the doctor’s advice, the fund collected 30 baht per member to support them. In the event of a rider’s death, members contribute 100 baht each.

The “Friends Don’t Leave Each Other” fund follows a simple principle: No injury, no death, no illness—no fees will be collected. Beyond financial aid, members also support one another in various ways. For example, if a rider experiences a work-related emergency, such as a dog attack while working, fellow members assist with negotiations and coordination, even if the situation does not involve claiming financial aid from the fund. This mutual support reflects the strong bond among these riders.

Riders’ demands for access to the Workmen’s Compensation Fund remain stuck in endless discussions at the negotiating table. The debate always ends with the same excuse, that riders do not have employee status under labor laws, and no real action has been taken to address the issue.

When riders get into an accident, the company first requires them to use their compulsory motorcycle insurance. Only when medical expenses exceed the coverage limit can they then use Social Security benefits, which most riders access under Section 39 or Section 40, or the Universal Coverage Scheme. If none of these options are available, the rider must advance the medical costs themselves and request reimbursement from the company. This process often leads riders into debt, as medical bills can range from tens of thousands to hundreds of thousands Baht.

Platform companies unilaterally classify riders as “partners” rather than employees. However, in reality, the company exercises full control over riders’ work, limiting their independence in a way that is no different from that of a full-time employee. As a result, riders are denied fair protection against work-related risks.

Because riders are not classified as employees, platform companies are not legally required to provide compensation for workplace injuries, illnesses, or fatalities under the Workmen’s Compensation Act. They are also excluded from labor protections under the Labor Protection Act, despite facing the same occupational risks as formal employees.

While some platforms offer accident insurance and compensation, the claims process is complex and time-consuming. Delayed assistance only adds to the financial strain on injured riders, exposing the systemic injustice and inequality within the platform economy.

In the end, riders are left fighting alone, trapped in endless meetings that lead nowhere, with neither the government nor the companies showing genuine commitment to addressing their struggles.

Rene, one of the fund’s founders, said that one day she hopes riders will receive proper protection from companies and the government. She envisions the “Friends Don’t Leave Each Other” fund continuing to operate but expanding into a network for workers—not just riders, but other professions as well. The fund will provide more than just financial aid; it will also encourage bonding activities to strengthen worker solidarity.

Special thanks: Rene-Revika, women rider and founder of Friends Don’t Leave Each Other Fund

---

เดือนแห่งความรักผ่านไปอย่างรวดเร็ว อากาศที่เริ่มร้อนขึ้นเป็นสัญญาณของการเปลี่ยนผ่านฤดูกาล เริ่มตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมาประเด็นที่เราได้เห็นบ่อยที่สุดในข่าวคงหนีไม่พ้นเรื่องของการเปิดเผยการดำเนินงานของกองทุนประกันสังคมที่ทำให้เกิดคำถามมากมายถึงความโปร่งใสและประสิทธิภาพของระบบ ส่งผลให้แรงานผู้ประกันตนเกิดความสับสนและข้อถกเถียงไม่น้อย สำหรับการรณรงค์เพื่อสิทธิประกันสังคม มาตรา 33 สำหรับแรงงานแพลตฟอร์มและแรงงานข้ามชาติเองก็มีความเคลื่อนไหวเช่นกัน

ในเดือนกุมภาพันธ์นี้ JELI ได้เข้าร่วมการประชุมคณะกรรมาธิการแรงงาน สภาผู้แทนราษฎร เพื่อติดตามความคืบหน้าของข้อเรียกร้องจากกลุ่มคนงานที่ยื่นไปเมื่อปลายปีที่แล้ว ซึ่งเราได้ร่วมกับผู้แทนของไรเดอร์และคนทำงานดูแลเข้าให้ข้อคิดเห็นและเร่งให้เกิดการดำเนินการตามข้อเรียกร้อง ซึ่งถือเป็นการเริ่มต้นที่ดีของปีนี้ นอกจากนี้ เรายังได้จัดกลุ่มศึกษาให้กับคนงานดูแลและไรเดอร์หญิงเพื่อแบ่งปันประสบการณ์และสร้างความเชื่อมโยงซึ่งกันและกันเพื่อนำไปสู่การร่วมกันผลักดันการแก้ไขปัญหา เรายังได้ไปร่วมขบวนสนับสนุนวาระการพิจารณาแก้ไขร่างรัฐธรรมนูญเพื่อสนับสนุนให้เกิดการร่างรัฐธรรมนูญใหม่โดย สสร. ที่มาจากการเลือกตั้ง

สุดท้ายนี้ เรื่องเล่ารายเดือนของเดือนนี้เป็นตัวอย่างความริเริ่มของกลุ่มไรเดอร์หญิงที่ไม่หยุดนิ่งรอการตอบสนองจากบริษัทแพลตฟอร์มหรือรัฐอยู่เพียงฝ่ายเดียวแต่เป็นฝ่ายลงมือด้วยตัวเอง ขอชวนทุกคนไปทำความรู้จัก “กองทุนเพื่อนไม่ทิ้งกัน” ได้ในจดหมายข่าวฉบับนี้

---

งานของเรา

การประชุมคณะกรรมาธิการแรงงานเพื่อติดตามกรณีการยื่นข้อเรียกร้องของ แรงงานแพลตฟอร์มและแรงงานข้ามชาติภาคเกษตร

เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2568 เจ้าหน้าที่สถาบันแรงงานและเศรษฐกิจที่เป็นธรรม (JELI) พร้อมกับสุภาภรณ์ พันธ์ประสิทธิ์ แอดมินกลุ่มไรเดอร์เซ็นเตอร์ และรุ่งนิรันดร์ คำพิทูรย์ ตัวแทนสหกรณ์คนทำงานดูแล ได้เข้าร่วมการประชุมตามหนังสือเชิญของคณะกรรมาธิการแรงงาน สภาผู้แทนราษฎร เพื่อหารือในกรณีสืบเนื่องจากการยื่นหนังสือเรียกร้องของแรงงานแพลตฟอร์มและแรงงานข้ามชาติภาคเกษตร 7 กลุ่ม ณ งานแถลงข่าวและโครงการรณรงค์ “แรงงานแพลตฟอร์ม & แรงงานข้ามชาติ: หนทางสู่การจัดตั้งและการเข้าถึงสิทธิประกันสังคม มาตรา 33” ซึ่งจัดขึ้นโดย JELI และคณะกรรมาธิการแรงงานฯ เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2567 ที่ผ่านมา

โดยข้อเรียกร้องต่อรัฐบาลนี้มีประเด็นหลักในการแก้ไขกฎหมายคุ้มครองแรงงาน กฎหมายแรงงานสัมพันธ์และพระราชบัญญัติประกันสังคมเพื่อให้คุ้มครองแรงงานแพลตฟอร์มและแรงงานข้ามชาติ กำหนดให้บริษัทแพลตฟอร์มจ่ายเงินสมทบกองทุนเงินทดแทนให้แก่แรงงานแพชตฟอร์ม และเร่งให้รัฐบาลไทยดำเนินการให้สัตยาบันในอนุสัญญาองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ฉบับที่ 87 และ 98 (อ่านข้อเรียกร้องฉบับเต็ม ที่นี่)

จากการประชุมดังกล่าว ผู้แทนกระทรวงแรงงานชี้แจงว่าแรงงานแพลตฟอร์มไม่อยู่ภายใต้คำนิยามของลูกจ้างตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ทางสำนักงานประกันสังคมจึงพยายามผลักดันการแก้ไขสิทธิประโยชน์และขยายความคุ้มครองสิทธิประกันสังคม มาตรา 40 ให้เพิ่มมากขึ้น เช่น ค่าทดแทนการขาดรายได้

กรณีเจ็บป่วยและเงินทดแทนการทุพพลภาพ อย่างไรก็ตาม ข้อชี้แจงนี้ยังไม่สามารถตอบสนองต่อข้อเรียกร้องได้ตรงจุด เนื่องจากสิทธิประโยชน์ของผู้ประกันตน กองทุนประกันสังคม มาตรา 40 มีความแตกต่างกับ มาตรา 33 จึงไม่สามารถทดแทนกันได้ รวมถึงสภาพการทำงาน สภาพการจ้าง และสถานภาพทางอาชีพของแรงงานแพลตฟอร์มมีจำเป็นต้องได้รับความคุ้มครองตามมาตรา 33 เพื่อเป็นหลักประกันความมั่นคง

ทั้งนี้ กรรมาธิการให้ความเห็นว่า สภาพความเป็นลูกจ้างไม่อาจพิจารณาจากสัญญาจ้างโดยลำพัง แต่ต้องคำนึงถึงอำนาจสั่งการ (บังคับบัญชา) ของบริษัทต่อลูกจ้างแพลตฟอร์ม ซึ่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ระบุชัดเจนเกี่ยวกับมาตรา 5 คำนิยามของนายจ้าง-ลูกจ้าง และมาตรา 6 การให้อำนาจรัฐมนตรีกระทรวงแรงงานรักษาการตามพระราชบัญญัติดังกล่าว กระทรวงแรงงานจึงสามารถดำเนินการแห้ไขกฎหมายได้โดยไม่ต้องรอหน่วยงานใด และธุรกิจแพลตฟอร์มดำเนินการมาเป็นระยะเวลานานแล้ว แต่ยังไม่เกิดการแก้ปัญหาใดๆ ที่เป็นรูปธรรมเกี่ยวกับแรงงาน จึงควรต้องเร่งดำเนินการโดยเร็ว

ที่ประชุมมีข้อคิดเห็นว่าควรมีการปรับปรุงกฎหมายให้ครอบคลุมแรงงานแพลตฟอร์มโดยใช้หลักเกณฑ์ของต่างประเทศมาปรับปรุงเพื่อให้เกิดสิทธิประโยชน์มากขึ้น เปิดรับฟังหรือตั้งคณะทำงานที่ประกอบด้วยภาคแรงงานและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อหารือแนวทางการแก้ปัญหาที่ถูกต้องตามความเดือดร้อนของแรงงานอย่างแท้จริง

และมีมติให้ทำหนังสือถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานเพื่อหาแนวทางการแก้ไขปัญหาแรงงานแพลตฟอร์มและแรงงานข้ามชาติอย่างเป็นรูปธรรและเป็นลักษณะเชิงรุกต่อไป สุดท้าย สถาบันแรงงานฯ ได้ขอให้มีการจัดประชุมเพื่อติดตามผลการดำเนินงาน โดยมีคณะกรรมาธิการแรงงานประสานเป็นตัวกลางเพื่อไม่ให้เกิดความล่าช้าไปอีก

JELI ร่วมกิจกรรมอยากเลือกตั้ง สสร. หน้าอาคารรัฐสภาในวาระ การพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560

เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2568 สถาบันแรงงานและเศรษฐกิจที่เป็นธรรม เข้าร่วมกิจกรรม “อยากเลือกตั้ง สสร.” เพื่อติดตามการพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อแก้ไข มาตรา 256 ของพรรคเพื่อไทยและพรรคประชาชน เนื่องในโอกาสที่วันที่ 13-14 กุมภาพันธ์ 2568 เป็นวาระการพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 256 ซึ่งจะนำไปสู่การเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ โดยการเรียกร้องในครั้งนี้มีโจทย์ให้มีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

โดยสภาร่างรัฐธรรมนูญที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน โดยสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) ที่มาจากการเลือกตั้ง ซึ่งจะทำหน้าที่ยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ก่อนจะให้ประชาชนลงประชามติให้ความเห็นชอบอีกครั้ง อย่างไรก็ตาม ที่ประชุมรัฐสภาทั้ง 2 วัน ก็ต้องล่มไปเพราะมีองค์ประชุมไม่ครบถึง 346 เสียงซึ่งเป็นจำนวนไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกรัฐสภาทั้งหมด 692 คน ทำให้การอภิปรายและลงมติร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 256 ยังคงต้องล่าช้าต่อไป

“สายธารชีวิต” กิจกรรมสตรีนิยมสำหรับกลุ่มศึกษาคนงานหญิง

เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2568 สถาบันแรงงานและเศรษฐกิจที่เป็นธรรมจัดกิจกรรมสตรีนิยม “สายธารชีวิต” ให้กับ กลุ่มคนงานดูแลและไรเดอร์หญิง จำนวน 11 คน เพื่อสร้างความเป็นเพื่อน ความไว้วางใจซึ่งกันและกัน และเชื่อมโยงประสบการณ์ของแต่ละคน กิจกรรมดังกล่าวนี้เป็นการถอดบทเรียนชีวิตของผู้หญิงที่หลายคนมักจะประสบความทุกข์ยาก ความผิดหวัง ความรุนแรงในครอบครัว การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น หลายคนบอกเล่าประสบการณ์ถูกล่วงละเมิดทางเพศโดยคนรัก และเมื่อเลิกรากันไป ผู้หญิงต้องเป็นฝ่ายรับภาระเลี้ยงดูลูกโดยลำพัง หลายคนต้องออกจากงานที่เคยได้รับสิทธิประกันสังคมด้วยสาเหตุหลายประการ จนกระทั่งมาทำงานแพลตฟอร์มในช่วงแรกนั้นพอมีรายได้ดี แต่ในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 รายได้กลับลดลงเรื่อยๆ จึงต้องเพิ่มชั่วโมงการทำงานเพื่อให้มีรายได้พอเลี้ยงตนเองและครอบครัว ทุกคนมีหนี้สินที่ยังต้องผ่อนชำระอันเกิดจากรายได้ไม่พอกับรายจ่ายของครอบครัว และเนื่องจากขาดสวัสดิการสังคมมาหนุนช่วยทั้งในด้านค่าใช้จ่ายการเลี้ยงดูบุตร การดูแลพ่อแม่ที่แก่ชรา และในยามเจ็บป่วยที่ต้องหยุดงานก็ขาดรายได้ แต่ละคนต้องทำงานอย่างหนักเพื่อให้ใช้ชีวิตรอดไปในแต่ละเดือน

หลังการแลกเปลี่ยน กลุ่มคนงานหญิงตระหนักถึงความสำคัญของการมีสวัสดิการสังคม การได้รับการคุ้มครองในการทำงาน การคุ้มครองเมื่อเจ็บป่วย และตกอยู่ในสถานการณ์ไม่คาดฝันต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ จากกิจกรรมนี้ ทุกคนพร้อมร่วมมือในการขับเคลื่อนการรณรงค์เพื่อให้ได้มาซึ่งสวัสดิการประกันสังคม มาตรา 33 และกองทุนเงินทดแทนในกรณีที่เกิดการบาดเจ็บจากการทำงาน และเพื่อสิทธิแรงงานในอุตสาหกรรมแพลตฟอร์ม

JELI ร่วมอบรมการสื่อสารเรื่องการโยกย้ายถิ่นเพื่อการพัฒนา (C4D)

JELI ร่วมอบรม Migrant Worker Organizing : Skills Sharing Session

---

ข่าวสำคัญ

นักวิชาการ-ภาคแรงงานชี้ประกันสังคมถูกระบบราชการครอบ ทำให้บริหารจัดการไม่ตอบโจทย์ เสนอแยก สปส. เป็นองค์กรอิสระเพื่อความโปร่งใสและคล่องตัว ต้องมีผู้บริหารมืออาชีพเข้ามาดูแลกองทุน และเพิ่มสัดส่วนผู้ประกันตนในบอร์ด สปส. อ่านที่: Thai PBS

นายกรัฐมนตรี ปัดตกร่าง พ.ร.บ. บำนาญพื้นฐานถ้วนหน้า และร่าง พ.ร.บ. สหภาพแรงงาน โดยมี นายเซีย จำปาทอง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) แบบบัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล กับคณะ เป็นผู้เสนอ อ่านที่: BangkokBizNews

มาตรการใหม่ของสเปน “โล่ป้องกันแรงงาน (labour shield)” เน้นย้ำถึงบทบาทสำคัญของสิทธิแรงงาน การคุ้มครองทางสังคม การมีส่วนร่วมของคนงาน และการเจรจาต่อรองร่วมในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อ่านที่: ประชาไท

ประกันสังคมเตรียมเปิดรับฟังความคิดเห็นขยายความคุ้มครองผู้ประกันตน ม.33 ครอบคลุมเพิ่มอีก 3 กลุ่มอาชีพ ซึ่งจะรวมกลุ่มลูกจ้างในครัวเรือนในฐานะที่เป็นนายจ้างส่วนบุคคล เช่น แม่บ้าน ผู้ประกอบอาหาร คนซักรีด คนสวน ผู้ดูแลสัตว์เลี้ยง คนขับรถ คนเฝ้าบ้าน อ่านที่: สำนักงานประกันสังคม

---

เรื่องเล่ารายเดือน

“เพื่อนไม่ทิ้งกัน” : กองทุนของสำหรับเพื่อน

บริษัทแพลตฟอร์มเดลิเวรีเริ่มดำเนินการในประเทศไทยมาเป็นช่วงระยะเวลาหนึ่งแล้ว แม้ความนิยมจะพุ่งขึ้นสูงในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 จนมาถึงปัจจุบัน แต่ไรเดอร์ยังคงต้องต่อสู้เรียกร้องในเรื่องเดิมๆ ที่ไม่เคยก้าวไปข้างหน้าหรือมีวี่แววว่าจะได้รับการแก้ไข ไม่ว่าจะเป็นปัญหาเรื่องค่ารอบ ความคุ้มครอง สวัสดิการ ซึ่งสาเหตุหลักล้วนมาจากการที่ไรเดอร์ไม่มีสถานะ “ลูกจ้าง” ทำให้ตกหล่นจากการคุ้มครองตามกฎหมาย บริษัทแพลตฟอร์มไม่ใส่ใจ รัฐยิ่งไม่เหลียวแล สุดท้ายก็ไม่มีการแก้ปัญหาใดสำเร็จเป็นรูปธรรม แล้วไรเดอร์จะต้องทำอย่างไร? นอกจากยอมรับสภาพ ถึงจะรวมตัวกันออกไปส่งเสียงเรียกร้อง แต่เวลาผ่านไป เช้าวันใหม่ก็ยังคงต้องสตาร์ทรถมอเตอร์ไซด์ออกไปทำงานอย่างไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง

เรเน่ เหมี่ยว ส้ม ตุ๊กติ๊ก ผู้หญิงทั้ง 4 คนนี้ เป็นไรเดอร์ที่มีความตื่นตัวในการเรียกร้องสิทธิและความคุ้มครองที่ควรได้รับเพื่อผู้ประกอบอาชีพไรเดอร์ ในวันที่บริษัทแพลตฟอร์มละเลยและไม่มีความจริงใจในการคุ้มครองความปลอดภัยและคุณภาพชีวิตของไรเดอร์ ประกันอุบัติเหตุที่ทำให้ก็เต็มไปด้วยเงื่อนไขจนแทบใช้งานไม่ได้จริง พวกเธอจึงตระหนักว่าเพื่อนร่วมอาชีพต่างประสบอุบัติเหตุ เจ็บป่วย พิการ เสียชีวิตรายวัน พวกเธอไม่สามารถรอความหวังอยู่เฉยๆ ได้ อย่างไรก็ต้องลงมือทำอะไรซักอย่างเพื่อช่วยเหลือแบ่งเบาความทุกข์เพื่อนร่วมอาชีพ อีกทั้งทุกวันนี้ไรเดอร์ส่วนหนึ่งก็ช่วยเหลือกันเองอยู่แล้ว ดังนั้น พวกเธอจึงร่วมมือกันก่อตั้ง “กองทุนเพื่อนไม่ทิ้งกัน” ขึ้นมา เพื่อเป็นทางเลือกในการคุ้มครองตนเองอีกทางหนึ่งอย่างเป็นกิจลักษณะ โดยเริ่มดำเนินการเมื่อราวเดือนธันวาคม 2567

ช่วงแรกนั้นสมาชิกยังมีจำนวนไม่มาก นับเป็นคนคุ้นเคยที่มีประสบการณ์ไปเรียกร้องด้วยกันประมาณ 10 กว่าคน กองทุนนี้ตั้งขึ้นตามธรรมชาติ ไม่ได้มีเงินทุนสนับสนุนใดๆ หลักการคือเมื่อมีผู้สนใจสมัครเป็นสมาชิกกองทุน ก็จะเรียกเก็บแรกเข้า 50 บาท เข้าเงินสำรองกองกลางเพื่อเป็นทุนเบิกค่าใช้จ่ายในการดำเนินการต่างๆ หากสมาชิกเกิดอุบัติเหตุ เจ็บป่วย ขาดรายได้ ไม่สามารถทำงานและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต กองทุนจะใช้วิธีเรี่ยไรเงินจากสมาชิกเพื่อสมทบให้ผู้ประสบปัญหา ส่วนผู้ดูแลกองทุนก็จะเบิกเงินกองกลางเพื่อใช้จ่ายเป็นของเยี่ยมเยียนซึ่งไม่ได้จำกัดแค่กระเช้าเยี่ยมทั่วไป แต่ยังรับฟังความต้องการของเพื่อนสมาชิก เช่น หากผู้ประสบปัญหามีลูกก็สามารถขอเป็นแพมเพิร์สหรือนมแทน ดังนั้น ของเยี่ยมนี้จึงได้ใช้ประโยชน์สูงสุด ไม่ได้ทำไปตามธรรมเนียมปฏิบัติเท่านั้น

ปัจจุบันกองทุนมีสมาชิกประมาณเกือบ 90 คนแล้ว และค่อยๆ เพิ่มขึ้นในแต่ละเดือน มีสมาชิกผู้ดูแลกองทุนทั้งหมด 7 คน ถึงแม้จะเริ่มดำเนินการมาได้ไม่นานแต่กองทุนนี้ก็ได้สร้างประโยชน์จริงให้กับสมาชิก เช่น เคสไรเดอร์ประสบอุบัติเหตุชนท้ายรถยนต์ทำให้ต้องพักรักษาตัวตามคำแนะนำของแพทย์เกิน 3 วัน กองทุนก็ได้มีการเรี่ยไรเงินสมาชิกตามอัตราอุบัติเหตุ 30 บาท ส่วนในกรณีที่มีการเสียชีวิตจะเรี่ยไรอยู่ที่อัตรา 100 บาท

“เพื่อนไม่ทิ้งกัน” ใช้หลักการไม่เจ็บ ไม่ตาย ไม่ป่วย ไม่เก็บเงินสมาชิก นอกจากการช่วยเหลือทางการเงินแล้ว สมาชิกยังมีการสนับสนุนและช่วยเหลือกันในด้านอื่น เช่น หากเกิดเหตุฉุกเฉินที่เกิดจากการทำงาน เช่น ถูกสุนัขกัด เพื่อนๆ ในกองทุนก็เข้าร่วมเช่วยเหลือเจราจา ประสานงาน แม้จะไม่ได้เคลมหรือเบิกเงินกองทุนก็ตาม ทำให้เห็นถึงความสัมพันธ์ที่เหนียวแน่นของกองทุนนี้

ทุกวันนี้ข้อเรียกร้องกองทุนเงินทดแทนของไรเดอร์ก็ยังไม่มีความเคลื่อนไหวไปมากกว่าการถกเถียงกันบนโต๊ะประชุมที่ท้ายสุดแล้วก็มักจบลงด้วยการยกข้ออ้างว่าไรเดอร์ไม่ได้มีสถานะตามกฎหมายเป็นลูกจ้างกับบริษัทแพลตฟอร์ม แต่ก็ยังไม่มีการดำเนินการอย่างจริงจัง

เมื่อไรเดอร์เกิดประสบอุบัติเหตุ บริษัทแพลตฟอร์มจะให้ใช้ พ.ร.บ. รถจักรยานยนต์ฯ ก่อน และถ้ามีค่ารักษาพยาบาลนอกเหนือจากนี้ ถึงให้ใช้สิทธิรักษาพยาบาล ประกันสังคมส่วนใหญ่ มาตรา 39 มาตรา 40 และสิทธิบัตรทอง ถ้าไม่มีสิทธิดังกล่าว ถึงจะทำเรื่องขอเงินชดเชยจากบริษัทโดยที่ไรเดอร์ต้องสำรองจ่ายเงินไปก่อน ซึ่งส่งผลใหำ้เกิดการกู้หนี้ยืมสิน เนื่องจากค่าใช้จ่ายที่ต้องสำรองไปก่อนนั้นมีตั้งแต่หลักหมื่นจนถึงหลักแสน

เนื่องจากบริษัทแพลตฟอร์มกำหนดสถานะการจ้างงานแต่เพียงฝ่ายเดียวว่า “ไรเดอร์” เป็นเพียงพาร์ทเนอร์ ของบริษัท ไม่ใช่ลูกจ้างประจำ ทั้งๆ ที่บริษัทถือสิทธิขาดในการกำหนดรูปแบบการทำงานที่ถูกจำกัดอิสระไม่ต่างไปจากลูกจ้างประจำ ส่งผลให้ไรเดอร์ไม่ได้รับความคุ้มครองที่เป็นธรรมตามหลักเสี่ยงภัยอันเกิดจากการทำงาน เมื่อไม่ใช่ลูกจ้าง บริษัทแพลตฟอร์มไม่ถูกบังคับต้องรับผิดชอบจ่ายค่าทดแทนความเสียหายให้แก่ลูกจ้างเมื่อประสบอุบัติเหตุหรือเจ็บป่วยด้วยโรคหรือการเสียชีวิตอันเกิดจากการทำงานตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดขึ้นตามกฎหมายเงินทดแทนลูกจ้าง และเข้าไม่ถึงสิทธิแรงงาน ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน

แม้ทางบริษัทแพลตฟอร์มจะมีประกันอุบัติเหตุและเงินชดเชยให้กับไรเดอร์ แต่กระบวนการยื่นขอเบิกเงินค่อนข้างซับซ้อน ทั้งยังใช้เวลานาน กระบวนการช่วยเหลือเยียวยาที่ล่าช้าเป็นการซ้ำเติมความเดือดร้อนของไรเดอร์และสะท้อนถึงความไม่ยุติธรรมเท่าเทียมของระบบ สุดท้ายแล้ว ก็ยังเป็นความพยายามฝ่ายเดียวของลูกจ้างแรงงานอย่างไรเดอร์ที่เหนื่อยกับการไปประชุม ให้ข้อเท็จจริง ชี้แจงในแต่ละเวที แต่กลับไม่มีผลลัพธ์ใดๆ ออกมา หรือแม้แต่ความจริงใจจากบริษัทแพลตฟอร์มในการเข้าร่วมพูดคุยเพื่อแก้ไขปัญหานี้

เรเน่ หนึ่งในสมาชิกผู้ก่อตั้งกองทุนเล่าว่า เธอหวังว่าวันหนึ่งไรเดอร์จะได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายอย่างถูกต้องโดยบริษัทแพลตฟอร์มและรัฐ หลังจากนั้นเธอจะปล่อยให้กลไลความคุ้มครองนี้ได้ทำหน้าที่ของมัน ส่วนกองทุนเพื่อนไม่ทิ้งกันจะยังคงดำเนินต่อไปแต่ขยายเครือข่ายแรงงานซึ่งไม่จำกัดเพียงไรเดอร์เท่านั้น แต่รวมถึงเพื่อนแรงงานอาชีพอื่นๆ ด้วย กองทุนนี้จะเป็นมากกว่าความช่วยเหลือทางการเงินแต่จะเป็นการสร้างเครือข่ายแรงงานผ่านกิจกรรมเชื่อมโยงกันเพื่อส่งเสริมความเป็นปึกแผ่นของพี่น้องแรงงาน

ขอขอบคุณ: เรเน่-เรวิกา ไรเดอร์หญิงและผู้ร่วมก่อตั้ง “กองทุนเพื่อนไม่ทิ้งกัน”

• Facebook
• Twitter
• Line